زمانی که شما بخواهید ایمیلی را برای کسی ارسال کنید، وقتی محتوای ایمیل را نوشته و آدرس ایمیل گیرنده را وارید می کنید، با زدن دکمه send در زمان بسیار کوتاهی ایمیل شما ارسال می شود.شما می بینید که این فرآیند بسیار سریع اتفاق می افتد اما آیا می دانید که این ایمیل اصلا چگونه ارسال شده و بدست گیرنده می رسد و چه مسیر دور و درازی و چه فرآیند های پیچیده ای را طی می کند؟ برای دانستن این مطلب با مفهومی به نام میل سرور آشنا خواهیم شد.
میل سرور به مانند یک پستچی نامه عمل می کند. همان طور که اگر شما بخواهید نامه ای را برای کسی ارسال کنید، ابتدا نامه را می نویسید و آدرس و نام گیرنده را مشخص می کنید، سپس آن را یه صندوق پستی خود می اندازید، سپس پستچی نامه را برداشته و آن را به صندوق پستی گیرنده می اندازد و گیرنده نامه را دریافت می کند.عملکرد میل سرور هم این گونه است که هر ایمیل پس از ارسال از مجموعه سرویس دهنده های پست الکترونیک که در آن آدرس ایمیل گیرنده مشخص شده است عبور کرده و به سرور گیرنده می رسد.
میل سرور (Mail Server) نرم افزاری است که دارای امکانات خاصی است که می تواند ایمیل ها را از یک سرور مبدا به سرور گیرنده برساند. میل سرور ها ( سرویس دهنده های پست) زیر ساخت پست الکترونیک اینترنت را تشکیل می دهند. هر گیرنده دارای یک صندوق پستی mail box روی یکی از سرویس دهنده های پست اینترنت است که ایمیل های رسیده را مدیریت و نگهداری می کند. اگر بخواهیم نحوه تبادل ایمیل را بررسی کنیم، این گونه است که کاربر فرستنده ابتدا ایمیل را ارسال می کند و ایمیل به میل سرور ( سرویس دهنده پست) فرستنده می رسد. ایمیل از آن جا به میل سرور گیرنده می رسد و در inbox گیرنده ظاهر می شود.
اگر گیرنده بخواهد ایمیل های ارسالی به inbox خود را بخواند، ابتدا میل سرور گیرنده باید او را به وسیله نام کاربری و رمز عبور، احراز هویت کند و سپس گیرنده می تواند به نامه ها دسترسی داشته باشد. در نظر داشته باشید که میل سرور گیرنده و میل سرور فرستنده بابد با هم تعامل خوبی داشته باشند. برای مثال اگر میل سرور فرستنده نتواند ایمیل را به میل سرور گیرنده برساند، آن ایمیل را در صف پیام (message queue) خود نگه می دارد و بعد از مدت کوتاهی دوباره آن را ارسال می کند. اگر در یکی بازه زمانی بین 1 تا چند روز، میل سرور فرستنده نتواند ایمیل را به گیرنده برساند، آن ایمیل را از صف پیام خود خارج می کند و این اتفاق را به فرستنده اطلاع می دهد. از میل سرور های معروف میتوان به Gmail ، Yahoo Mail ، Microsoft Outlook اشاره کرد.
انواع میل سرور
میل سرور ها را می توان به 2 دسته میل سرور های ورودی و خروجی تقسیم بندی کرد:
- میل سرورهای ورودی (incoming mail servers) : می توان به POP3 یا پروتکل دفتر پستی _ ویرایش3 (Post office Protocol version 3) و IMAP یا پروتکل دسترسی پست اینترنت (Internet Mail Access Protocol) اشاره کرد. با این که هردو، پروتکل دسترسی نامه هستند اما پروتکل IMAP از POP3 پیچیده تر است و امکانات بیشتری دارد .
- میل سرورهای خروجی (outgoing mail servers) : پروتکل SMTP یا پروتکل ساده ی انتقال نامه کاربر (Simple Mail Transfer Protocol) قلب پست الکترونیک اینترنت است و برای انتقال پیام ها از میل سرور فرستنده به میل سرور گیرنده استفاده می شود و از سرویس انتقال داده قابل اطمینان TCP استفاده می کند.
