خمیر سیلیکون یا خمیر حرارتی چیست؟

خمیر سیلیکون یا خمیر حرارتی یک نوع ماده خمیری و رسانای گرمایی است که از جنس پلیمر می باشد. خمیر سیلیکون جزو مواد انتقال دهنده می باشد که به انها TIM مخفف کلمه Thermal Interface Material گفته می شود. خمیر سیلیکون همانند عایقی بین قطعاتی که دارای گرما و حرارت زیادی می باشند قرار میگرد و باعث انتقال گرما و حرارت می شود این انتقال گرما کمک به سریع تر خنک شدن قطعات و انتقال هر چه راحت جریان گرما بین قطعاتی همچون پردازنده و هیت سینک(Heatsink)  می شود.

مواد سازنده و تشکیل دهنده این ماده انتقال دهنده گرما و حرارت معمولا سیلیکون و اکسید می باشد ولی در بعضی از خمیر سیلیکون های گران تر که از سطح  رسانایی بسیار بالایی برخوردار هستند از موادی نظیر نقره و سرامیک نیز در ساختار ترکیبش استفاده شده است از این نوع خمیر سیلیکون برای انتقال بهتر و مفید تر گرما استفاده می شود. استفاده از خمیر سیلیکون در چندین سال پیش که پردازنده ها توان مصرفی و تلفات گرمایی زیادی نداشتن بصورت اختیاری بوده ولی امروزه به دلیل پیشرفت پردازنده ها و قوی تر شدن انها خمیر سیلیکون جزئی جدای ناپذیر از سیستم کامپیوتری تبدیل شده است این خمیر بصورت یک لایه نازک بین پردازنده (CPU) و هیت سینک قرار می گیرد و کلیه فضاهای خالی میکروسکوپی که روی پردازنده و هیت سینک وجود دارد را پر می کند و بدون استفاده از خمیر سیلیکون خیلی از سیستم های کامپیوتری دچار مشکل و خرابی های جبران ناپذیر می شوند.

واحد اندازه گیری خمیر سیلیکون

واحد اندازه گیری مقدار انتقال گرما مواد وات بر کلوین (W/Mk) می باشد که برای خمیر سیلیکون این عدد بین 0.3  تا 2 وات بر متر کلوین می باشد و هر چه این عدد بزرگتر باشد ان خمیر سیلیکون بهتر و مفیدتر گرما را انتقال می دهد. بطور معمول حد بالای یک خمیر سیلیکون خوب 150 سانتی گراد می باشد.

نحوه استفاده از خمیر سیلیکون

اولین کاری که باید قبل از استفاده از خمیر سیلیکون انجام دهید تمیز کردن سطح پردازنده می باشد که بهتر برای این کار از دستمالی تمیز و اسپره ناهید استفاده شود و سپس بعد از تمیز کردن سطح پردازنده با توجه به تصاویری که نمایش داده شده است استفاده کنید برای نصب درست و اصولی خمیر سیلیکون بر روی پردازنده :

شما می توانید از هر چهار روشی که در تصاویر نشان داده شده استفاده کنید زیرا هر چهار حالت عملکرد یکسانی ارائه می دهند ولی اگر برای اولین بار است که می خواهید از خمیر سیلیکون استفاده کنید بهتر است از روش اولی که در تصویر نشان داده شده است برای نحوه نصب خمیر استفاده کنید بدین صورت که ابتدا یک نقطه به اندازه یک عدس در مرکز پردازنده و چهار نقطه ی دیگر به همان اندازه در چهار گوشه پردازنده قرار دهید.

انواع خمیر های حرارتی

خمیرهای حرارتی انواع مختلفی دارند که از نظر قیمت و مواد تشکیل دهنده با هم تفاوت هایی دارند که در عملکردشان نیز تاثیر دارد. خمیر حرارتی های عمدتا تا 150 درجه سانتی گراد کارایی دارند ولی برخی از خمیر های حرارتی تا 300 درجه سانتی گراد را نیز تحمل می کند.

• خمیر حرارتی سیلیکونی

خمیر حرارتی سیلیکونی یکی از رایج ترین خمیرهای حرارتی می باشد که بیشتر برای انتقال گرما بین پردازنده و هیت سینک استفاده می شود و قیمت ارزانی دارند.

• خمیر های حرارتی فلزی

مواد تشکیل دهنده خمیر های حرارتی فلزی از فلزاتی همچون نظیر نقره و آلومینیوم می باشد که قیمت بالایی دارند. خمیر های حرارتی فلزی همان طور که از نامشان پیداست دارای رسانای الکتریکی هستند و در صورت نداشتن تجربه کافی در چگونگی نحوه نصب بهتر از یک متخصص کمک بگیرید.

• خمیر های حرارتی سرامیکی

خمیر های حرارتی سیلیکونی علاوه بر قیمت مقرون به صرفه ای که دارند از دوام و کیفیت بسیار بالایی نیز برخوردار هستند. گیمرها که سیستمشان بیشتر در معرض حرارت است از این نوع خمیر حرارتی استفاده می کنند.