مقایسه پردازنده intel و AMD همواره یکی از مقوله‌های جذاب دنیای تکنولوژی بوده است. زمانی که می‌خواهید پردازنده ای را برای کامپیوتر ویندوزی خود بخرید، تنها می توانید از بین پردازنده‌های شرکت intel یا AMD دست به انتخاب بزنید. چون در حال حاضر این دو شرکت هستند که پردازنده های مبتنی بر معماری x86 تولید می کنند. رقابت بین این دو شرکت همواره از سالیان دور وجود داشته داشته است اما از سال های اخیر و با معرفی پردازنده های سری رایزن AMD که مبتنی بر معماری Zen است، این رقابت شکل جدی تری به خود گرفته است.
اگر شما تا چند سال پیش از کاربران سوال می کردید که از بین پردازنده های intel یا AMD کدام یک را انتخاب می کنید، معمولا کاربران پردازنده های intel را انتخاب می کردند و معمولا کسانی که از بودجه محدودی برای خرید بهره مند بودند به سراغ پردازنده های AMD می رفتند.اما از سال 2017 و با معرفی پردازنده های سری Ryzen توسط AMD، تمایلات به سمت خرید پردازنده های این شرکت بسیار بیشتر شد. با این حال نمی توان به طور قطعی نمی توان گفت که پردازنده های تولید شده توسط کدام شرکت بهتر است و انتخاب پردازنده به عوامل مختلفی مانند قیمت، مصرف توان، پشتیبانی از درایور ها، فرکانس کاری و ….. بستگی دارد.
برای شروع بهتر است ابتدا کمی درباره تاریخچه شرکت های intel و AMD صحبت کنیم:
شرکت اینتل :
شرکت اینتل در سال ۱۹۶۸ توسط رابرت نویس و گوردون مور راه‌اندازی شد. این شرکت مبدع فناوری ریزپردازنده‌های x86 است. اینتل در دهه ۱۹۷۰ میلادی، یکی از قوی‌ترین تراشه‌ها یعنی ۸۰۸۶ را به بازار فروش قطعات کامپیوتری عرضه کرد و شرکت IBM از این پردازنده برای محصول کامپیوتر شخصی (PC) خود استفاده کرد.
در دهه‌های نخست مهم‌ترین رقیب اینتل، شرکت AMD بود، از سال ۲۰۰۰ با تسلط اینتل بر بازار پردازنده‌ها، هر سال سهم بالاتری را به خود اختصاص داد. در سال ۲۰۱۳ مؤسسه اینتر برند، اینتل را به‌عنوان هفتمین برند ارزشمند جهان معرفی کرد. عمده‌ترین محصولات اینتل عبارت‌اند از پنتیوم و زئون برای سرورها و Core 2 Duo و Intel Core برای رایانه‌های کوچک و کم مصرف.
شرکت AMD :
شرکت AMD در سال ۱۹۶۹ و در منطقه Sunnyvale ایالت کالیفرنیا تاسیس شد. تمام فعالیت AMD از ابتدای تاسیس روی مدارات نیمه هادی متمرکز شده بود. AMD هم اکنون پردازنده‌های مرکزی کامپیوتر، پردازنده‌های گرافیکی، پردازنده‌های Workstation و مجتمع، و همچنین چیپ‌ست‌های مادربورد را تولید میکند. AMD شرکت ATI را در سال ۲۰۰۶ خرید تا بتواند با استفاده از این شرکت، سهم خود را در بازار پردازنده‌های گرافیکی افزایش دهد و به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده پردازنده‌های گرافیکی لقب گیرد.
حال می خواهیم پردازنده های intel و AMD را از لحاظ قیمت، بهره وری، اورکلاک، لیتوگرافی، معماری و مصرف برق و توان مصرفی مقایسه کنیم و نتیجه گیری انجام بدهیم:
مقایسه ی پردازنده های اینتل و AMD از لحاظ قیمت
در گذشته ، اگر به دنبال پردازنده با قیمت مناسب بودید ، انتخاب شما AMD بود. با این حال ، AMD با جدیدترین نسل پردازنده های Ryzen خود ، از نظر قیمت از اجزای اینتل هم تراز بوده یا حتی از آن پیشی گرفته است. به عنوان مثال AMD Ryzen 9 3950X به راحتی یکی از گرانترین پردازنده ها است که با قیمت تقریبی 750 دلار عرضه می شود، اما شما وقتی در بعضی از بعضی از پردازنده های AMD این برچسب قیمتی شوکه آور را می بینید به دلیل این است که AMD ویژگی های اضافی زیادی مثل خنک‌کننده، امکان اورکلاک در بیشتر مدل‌ها و همچنین نرم‌افزارهایی مثل Precision Boost Overdrive برای اورکلاک خودکار پردازنده را به دست کاربر می‌رساند.
اینتل تلاش کرده با معرفی سری کامت لیک اس (نسل 10) و بدون افزایش قیمت پردازنده، هسته‌ها، رشته‌ها و ویژگی‌های بیشتری را به پردازنده‌های خود اضافه کند. اما از طرفی اینتل معمولا سیاست سخت گیرانه ای در بخش سوکت مادربرد دارد و نسبت به AMD سوکت ها را سریع تر عرضه میکند یعنی با خرید از اینتل، احتمال اینکه بتوانید با مادربورد فعلی خود از یک پردازنده جدید استفاده کنید یا پردازنده قدیمی خود را در یک مادربورد جدید مورد استفاده قرار دهید بسیار کم است. با این حال با توجه به ویژگی های که AMD در مقابل intel در یک بازه قیمتی عرضه می کند، می توان نتیجه گرفت که قیمت پردازنده های AMD معقول تر و مقرون به صرفه تر است.
مقایسه ی پردازنده های اینتل و AMD از لحاظ کارایی
در بحث کارایی، اگر از گیمینگ صرف نظر کنیم، پردازنده‌های AMD در بحث عملکرد چند رشته‌ای عملکرد بسیار بهتری نسبت به intel ارائه می‌کنند که دلیل آن تعداد بیشتر هسته‌ها، رشته‌ها و حافظه کش بیشتر است اما در بحث عملکرد های تک رشته ای، پردازنده های intel معمولا نسبت به رقیب خود، عملکرد بهتری دارند. نکته دیگری که وجود دارد این است که تنها برخی از پردازنده های AMD از گرافیک یکپارچه برخوردارند هستند اما پردازنده های اینتل از گرافیک یکپارچه مانند intel UHD Graphic و یاGraphic intel iris Xe برخوردارند. البته این گرافیک های یکپارچه آنچنان قوی نیستند و برای اجزای نرم افزار های سنگین ویرایش و ادیت و یا اجرای بازی ها ، شما به یک گرافیک مجزا نیاز پیدا خواهید کرد. بنابراین می توان متوجه شد که در بحث پردازش های چند هسته ای ، پردازنده های AMD از رقیب خود بهتر عمل می کنند و در بحث عملکرد های تک رشته ای، پردازنده های intel معمولا نسبت به رقیب خود، عملکرد بهتری دارند.
مقایسه ی پردازنده های اینتل و AMD از لحاظ اور کلاک
وقتی اورکلاک پردازنده intel و AMD را مقایسه می کنید هیچ بحثی وجود ندارد که اینتل بیشترین میزان اورکلاک را ارائه می دهد ، به این معنی که شما با تراشه های اینتل می توانید عملکردی بیش از سرعت پایه نسبت به پردازنده AMD Ryzen داشته باشید. برای باز کردن قفل بهترین قابلیت های اورکلاک intel ، باید حق بیمه تراشه های سری K intel را پرداخت کرده و یک مادربرد گران قیمت سری Z خریداری کنید ، بدون اینکه از خنک کننده قابل فروش پس از فروش (ترجیحاً مایع) استفاده کنید. با این وجود ، به محض داشتن قطعات لازم ، این تراشه های intel به راحتی به حداکثر میزان فرکانس کاری خود می رسند. این میزان در پردازنده های نسل 10 اینتل (سری کامیت لیک) به حداکثر کلاک 5 GHZ می رسد.
از طرفی AMD نسبت به intel در زمینه اورکلاک پردازنده ضعیف تر عمل کرده است. در حقیقت نهایت فرکانسی که شما با اورکلاک کردن تمام هسته‌های پردازنده AMD می‌توانید به آن دست پیدا کنید، چند صد مگاهرتز کمتر از نهایت فرکانس تک هسته‌ای آن‌ها است. یعنی این که با اورکلاک کردن تمام هسته‌ها به احتمال زیاد در پردازش‌های سبک شاهد افت عملکرد پردازنده رو برو خواهید شد.
مقایسه ی پردازنده های اینتل و AMD از لحاظ لیتوگرافی
چند فناوری اساسی وجود دارد که قدرت هر تراشه را تعیین می کند. اساسی ترین قاعده این است که هرچه nodeهای پردازشی متراکن تر و سایز ترانزیستور ها کوچک تر شوند، تراشه قوی تری خواهیم داشت. با توجه به این معیار پردازنده های AMD در مقابل پردازنده های اینتل را اگر بررسی کنیم ، AMD هم در لیتوگرافی و هم در معماری پیشتاز است.
اما اینکه آیا AMD واقعاً سرآمد فرآیند است یا نه ، موضوع بحث است: برخلاف intel ، AMD پردازنده های خود را تولید نمی کند. در عوض ، این شرکت پردازنده های خود را طراحی می کند و سپس با کارخانه های خارجی که در واقع تراشه ها را تولید می کنند ، قرارداد می بندد. در مورد پردازنده های Ryzen نسل فعلی AMD ، این شرکت برای تراشه های خود از ترکیبی از فرآیند 12 نانومتری GlobalFoundries و گره 7 نانومتری TSMC استفاده می کند که فرآیند دومی مهم تر است. از مزایای گره 7 نانومتری TSMC این بدان معنی است که AMD می تواند تراشه های ارزان تر ، سریع تر و متراکم تری با هسته های بیشتر و با توان مصرفی کم تر ایجاد کند.
گره 7 نانومتری TSMC توسط بسیاری از شرکت های دیگر مانند اپل و کوالکام مورد استفاده قرار می گیرد. نتیجه آن چیزی است که خود اینتل گره های 7 نانومتری AMD را در مقایسه با تراشه های 10 نانومتری و 14 نانومتری خود برتر می داند. اینتل مدت زیادی است که روی عدد 14 نانومتر گیر کرده و در پردازنده های نسل 10 , 11 لپ تاپ از لیتوگرافی 10 نانومتری استفاده کرده است . با توجه به این intel روی فرآیند لیتوگرافی 10 نانومتری سرمایه گذاری بسیار زیادی کرده است این احتمال وجود دارد که تا سال 2023 در همین لیتوگرافی بماند و سپس به سراغ لیتوگرافی 7 نانومتری برود، البته اینتل ادعا کرده است که توانسته به لیتوگرافی 7 نانومتری دست پیدا کند اما فرآیند تجاری سازی آن احتمالا از سال 2023 آغاز می شود.
مقایسه ی پردازنده های اینتل و AMD از لحاظ معماری
هنگام مقایسه پردازنده های AMD و Intel ، باید در نظر بگیریم که دو تصمیم طراحی یعنی ارتباطات متقابل و ریز معماری. تأثیر زیادی بر عملکرد ، مقیاس پذیری پردازنده دارند. Fabric Infinity AMD به این شرکت اجازه می دهد تا چندین قالب را به یک پردازنده منسجم متصل کند. به این فکر کنید که قطعات متعددی از یک پازل است که با هم جمع می شوند و یک تصویر بزرگتر را تشکیل می دهند. این روش به AMD امکان می دهد از بسیاری از قالب های کوچک به جای یک قالب بزرگ استفاده کند و این روش باعث بهبود عملکرد و کاهش هزینه می شود. همچنین مقداری از مقیاس پذیری را به دست می دهد که ممکن است اینتل نتواند با اتصال شبکه مش جدید خود در داخل تراشه های HEDT مطابقت داشته باشد و بدون شک در پردازنده های دسکتاپ خود از bus حلقه ای اینتل پیشی می گیرد.
AMD برای اولین بار این مزیت را با ریز معماری Zen خود ، که از ابتدا برای مقیاس پذیری طراحی شده ، جفت کرد و 52٪ افزایش دستورالعمل در هر ساعت (IPC) نسبت به تراشه های قبلی بولدوزر AMD داشت. میکرو معماری ذن 2 با بهبود 15٪ دیگر IPC. ذن 3 با افزایش 19 درصدی IPC همراه است .
حرکت به سمت معماری Zen 2 ، پردازنده های AMD را با بهترین عملکرد اینتل از نظر عملکرد هسته تقریباً برابری می کند. این بیشتر به این دلیل است که اینتل روی 14 نانومتر گیر کرده است و معماری آن مخصوص گره هایی که روی آن ساخته شده اند طراحی شده است. این بدان معناست که میکرو معماری های جدید اینتل تنها می توانند از فرایندهای کوچکتر مانند 10 نانومتر استفاده کنند و این شرکت را برای تولید طولانی مدت محصولات 10 نانومتری آماده نمی کند. آن‌ها می‌خواهند در آینده با توسعه ریزمعماری‌هایی که قابل استفاده در نودهای مختلف هستند این مشکل را برطرف کنند، اما تا آن زمان چاره‌ای به جز استفاده از ریزمعماری قدیمی Skylake ندارند.
مقایسه ی پردازنده های اینتل و AMD از لحاظ توان مصرفی
وقتی نوبت به مقایسه پردازنده های اینتل و AMD از نظر حرارت می‌رسد، معماری 7 نانومتری پردازنده‌های AMD تاثیر مثبت زیادی روی گرمای آن‌ها می‌گذارد. مصرف انرژی نیز بیشتر از همه به طراحی محصول مثل لیتوگرافی و معماری بستگی دارد، اما معمولا هرچقدر مصرف یک پردازنده بالاتر باشد، حرارت آن نیز بالا خواهد بود.
اینتل در طول 5 سالی که از عرضه پردازنده‌های 14 نانومتری می‌گذرد توانسته تا 70 درصد نرخ انرژی به عملکرد آن‌ها را بهبود ببخشد. اما این موضوع طی چند وقت اخیر و با عرضه پردازنده‌های جدید برعکس شده است. چراکه اینتل برای رقابت با AMD چاره‌ای به جز افزایش توان پردازنده‌های خود نداشته که در عوض سبب شده حرارت آن‌ها نیز به نسبت قبل بیشتر باشد.
در طرف مقابل AMD از معماری 7 نانومتری در پردازنده‌های خود استفاده میکند که نسبت به معماری 14 نانومتری اینتل کارآمدی بیشتری دارد. البته اینتل با پردازنده های 10 نانومتری نسل 10 و11 لپتاپ خود توانسته توان مصرفی را تا حدی بهبود دهد اما باز هم در مقابل معماری 7 نانومتری AMD کارآمدی کم تری در توان مصرفی دارد.
در نهایت AMD به طور کلی در جنگ پردازنده پیروز می شود ، اما یک پردازنده اینتل بسته به نیاز شما هنوز هم می تواند انتخاب بهتری باشد. اگر در اورکلاکینگ یا پشتیبانی از نرم افزار بهترین را می خواهید ، یا اگر می خواهید عملکرد بهره وری را بدون خرید GPU مجزا داشته باشید ، intel از این مزیت برخوردار است. اما اگر می خواهید بهترین تعادل قیمت و عملکرد را داشته باشید، AMD برای شما مناسب تر است.
