رایانش ابری ارائه خدمات مختلف از طریق اینترنت است. این منابع شامل ابزارها و برنامههایی مانند ذخیره سازی دادهها، سرورها، پایگاههای داده، شبکه و نرم افزار است.
ذخیره سازی مبتنی بر cloud به جای نگه داشتن فایل ها در یک هارد دیسک اختصاصی یا دستگاه ذخیره سازی محلی، ذخیره آنها را در یک پایگاه داده از راه دور امکان پذیر میکند. تا زمانی که یک دستگاه الکترونیکی به وب دسترسی داشته باشد، به دادهها و برنامههای نرم افزاری برای اجرای آن دسترسی دارد.
محاسبات ابری به دلایلی از جمله صرفه جویی در هزینه، افزایش بهره وری، سرعت و کارایی، عملکرد و امنیت گزینه محبوب مردم و مشاغل است.
خدمات میتوانند هم دولتی و هم خصوصی باشند – خدمات عمومی به صورت آنلاین و با پرداخت هزینه ارائه میشوند در حالی كه سرویسهای خصوصی در یك شبكه به مشتریهای خاص میزبانی میشوند.
درک رایانش ابری
رایانش ابری به این ترتیب نامگذاری شده است زیرا اطلاعات قابل دسترسی از راه دور در ابر یا فضای مجازی یافت میشوند. شرکتهای ارائه دهنده خدمات ابری کاربران را قادر میسازند تا پروندهها و برنامهها را در سرورهای از راه دور ذخیره کرده و سپس از طریق اینترنت به کلیه دادهها دسترسی پیدا کنند. این بدان معناست که کاربر برای دسترسی به آن ملزم به حضور در مکان خاصی نیست و به کاربر امکان میدهد از راه دور کار کند.
رایانش ابری تمام کارهای سنگین مربوط به خرد کردن و پردازش دادهها را از دستگاهی که در اطراف خود حمل میکنید یا در آن نشسته و کار میکنید دور میکند. همچنین همه کارها را به سمت خوشههای(cluster) عظیم کامپیوتری دور از فضای مجازی سوق میدهد. اینترنت ابر می شود و دادهها، کارها و برنامههای شما از هر دستگاهی که با آن میتوانید به اینترنت و در هر کجای دنیا وصل شوید در دسترس است.
رایانش ابری میتواند هم به صورت عمومی و هم به صورت خصوصی باشد. سرویسهای ابری عمومی خدمات خود را با پرداخت هزینه از طریق اینترنت ارائه میدهند. از طرف دیگر سرویسهای ابری خصوصی فقط به تعداد معینی از افراد خدمات ارائه میدهند. این سرویسها سیستمی از شبکهها هستند که خدمات میزبان را تأمین میکنند. یک گزینه ترکیبی نیز وجود دارد که عناصری از خدمات عمومی و خصوصی را با هم ترکیب میکند.
انواع سرویسهای ابری:
صرف نظر از نوع خدمات، خدمات رایانش ابری مجموعهای از توابع را در اختیار کاربران قرار می دهد از جمله:
- ذخیره سازی، تهیه نسخه پشتیبان و بازیابی اطلاعات
- ایجاد و آزمایش برنامهها
- تجزیه و تحلیل دادهها
- پخش صوتی و تصویری
- تحویل نرم افزار در صورت تقاضا
رایانش ابری هنوز یک سرویس نسبتاً جدید است اما توسط سازمانهای مختلفی از شرکتهای بزرگ گرفته تا مشاغل کوچک، سازمانهای غیرانتفاعی، سازمانهای دولتی و حتی مصرف کنندگان منفرد مورد استفاده قرار میگیرد.
مدلهای استقرار:
ابرها انواع مختلفی دارند که هر کدام با دیگری متفاوت است. ابرهای عمومی؛ خدمات خود را بر روی سرورها و فضای ذخیره سازی در اینترنت ارائه میدهند. این شرکتها توسط شرکتهای شخص ثالث اداره میشوند که کلیه سخت افزارها، نرم افزارها و زیرساخت های عمومی را کنترل و کنترل میکنند. مشتریان از طریق حساب هایی که تقریباً در هر كس قابل دسترسی است به خدمات دسترسی پیدا میكنند.
ابرهای اختصاصی مختص مشتریان خاص؛ معمولاً یک تجارت یا سازمان است. مرکز خدمات داده شرکت ممکن است میزبان سرویس رایانش ابری باشد. بسیاری از خدمات محاسبات ابری خصوصی در یک شبکه خصوصی ارائه میشوند.
ابرهای ترکیبی؛ همانطور که از نام آن پیداست، ترکیبی از خدمات عمومی و خصوصی است. این نوع مدل قابلیت انعطاف پذیری بیشتری به کاربر میدهد و به بهینه سازی زیرساخت و امنیت کاربر کمک میکند.
اشکال جدید خدمات رایانش ابری شامل ابر جامعه ، ابر بزرگ داده(Big Data) و چند ابر(multicloud) است.
انواع رایانش ابری:
رایانش ابری یک فناوری واحد مانند میکروچیپ یا تلفن همراه نیست. در عوض، این یک سیستم در درجه اول از سه سرویس تشکیل شده است: نرم افزار به عنوان سرویس (SaaS) ، زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS) و پلتفرم به عنوان سرویس (PaaS).
نرم افزار به عنوان سرویس (SaaS)؛ شامل مجوز استفاده از یک نرم افزار برای مشتریان است. مجوزها معمولاً از طریق مدل pay-as-you-go یا در صورت تقاضا ارائه میشوند. این نوع سیستم را می توان در Microsoft Office 365 یافت.
زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)؛ شامل روشی برای ارائه همه چیز از سیستم عاملها به سرورها و ذخیره سازی از طریق اتصال مبتنی بر IP به عنوان بخشی از یک سرویس درخواستی است. مشتریان میتوانند از نیاز به خرید نرم افزار یا سرور جلوگیری کنند و در عوض این منابع را در یک سرویس برون سپاری و درخواستی تهیه میکنند. نمونههای معروف سیستم IaaS شامل IBM Cloud و Microsoft Azure است.
Platform-as-a Service (PaaS) به عنوان پیچیدهترین سه لایه محاسبات مبتنی بر ابر در نظر گرفته میشود. PaaS شباهتهایی با SaaS دارد ، تفاوت اصلی در این است که به جای ارائه نرم افزار به صورت آنلاین، در واقع بستری برای ایجاد نرم افزاری است که از طریق اینترنت تحویل میشود. این مدل شامل سیستمعاملهایی مانند Salesforce.com و Heroku است.
مزایای رایانش ابری:
نرم افزار مبتنی بر Cloud مزایای زیادی از جمله توانایی استفاده از نرم افزار از هر دستگاهی یا از طریق یک برنامه بومی یا یک مرورگر به شرکتهای مختلف ارائه میدهد. در نتیجه، کاربران میتوانند پرونده ها و تنظیمات خود را به صورت کاملاً یکپارچه به دستگاههای دیگر منتقل کنند.
رایانش ابری چیزی فراتر از دسترسی به پروندهها در چندین دستگاه است. به لطف سرویسهای رایانش ابری، کاربران میتوانند ایمیل خود را بر روی هر رایانه بررسی کرده و حتی با استفاده از سرویس هایی مانند Dropbox و Google Drive پروندهها را ذخیره کنند.
خدمات رایانش ابری همچنین امکان پشتیبان گیری از موسیقی، فایلها و عکسهای خود را برای کاربران فراهم میکند ، اطمینان حاصل کنید که در صورت خرابی هارد دیسک، بلافاصله آن فایلها در دسترس هستند.
این همچنین به مشاغل بزرگ امکان صرفه جویی عظیمی را میدهد. قبل از اینکه ابر به گزینهای مناسب تبدیل شود، شرکتها ملزم به خرید، ساخت و نگهداری هزینههای فناوری و زیرساختهای مدیریت اطلاعات شدند. شرکتها میتوانند مراکز پرهزینه سرور و بخشهای فناوری اطلاعات را برای اتصال سریع اینترنت، جایی که کارمندان با اینترنت به صورت آنلاین تعامل میکنند تا وظایف خود را انجام دهند، مبادله کنند.
ساختار ابری به افراد امکان میدهد تا فضای ذخیره سازی روی میز کار یا لپ تاپ خود را ذخیره کنند. همچنین به کاربران اجازه میدهد تا نرم افزار را سریعتر ارتقا دهند زیرا شرکتهای تولید کننده نرم افزار میتوانند محصولات خود را از طریق وب ارائه دهند نه از طریق روشهای ملموستر از جمله دیسکها یا درایوهای فلش. به عنوان مثال، مشتریان Adobe میتوانند از طریق اشتراک مبتنی بر اینترنت به برنامههای موجود در Creative Cloud خود دسترسی پیدا کنند. با این کار کاربران می توانند نسخه های جدید و برنامه های خود را به راحتی بارگیری کنند.
معایب رایانش ابری:
با تمام سرعت، کارایی و نوآوریهای همراه با رایانش ابری، طبیعتاً خطرات وجود دارد.
امنیت همیشه یک نگرانی بزرگ برای ابر بوده است، به خصوص هنگامی که صحبت از سوابق پزشکی حساس و اطلاعات مالی میشود. در حالی که مقررات خدمات رایانش ابری را مجبور به تقویت اقدامات امنیتی و انطباق خود میکنند، اما این مسئله همچنان یک مسئله مداوم است. رمزگذاری از اطلاعات حیاتی محافظت میکند، اما اگر آن کلید رمزگذاری از بین برود، دادهها از بین میروند.
سرورهایی که توسط شرکتهای رایانش ابری نگهداری میشوند نیز ممکن است قربانی بلایای طبیعی، اشکالات داخلی و قطعی برق شوند. دامنه جغرافیایی رایانش ابری هر دو روش را کاهش میدهد: خاموشی در کالیفرنیا میتواند کاربران را در نیویورک فلج کند و در صورت خرابی تأمین کننده مستقر در ماین، یک شرکت در تگزاس میتواند دادههای خود را از دست بدهد.
مانند هر فناوری منحنی یادگیری هم برای کارمندان و هم برای مدیران وجود دارد. اما با دسترسی و دستکاری بسیاری از افراد از طریق یک پورتال به اطلاعات، اشتباهات سهوی میتواند در کل سیستم منتقل شود.
رایانش ابری در دنیای تجارت:
مشاغل میتوانند از روشهای مختلف از رایانش ابری استفاده کنند. برخی از کاربران همه برنامهها و داده ها را بر روی cloud نگهداری میکنند، در حالی که برخی دیگر از یک مدل ترکیبی استفاده میکنند، برنامهها و دادههای خاصی را در سرورهای خصوصی و دیگران در cloud نگهداری میکنند.
وقتی نوبت به ارائه خدمات میرسد، بازیگران بزرگ در حوزه محاسبات شرکتی عبارتند از:
- Google Cloud
- خدمات وب آمازون (AWS)
- Microsoft Azure
- ابر IBM
- ابر علی بابا
خدمات وب آمازون 100٪ عمومی است و شامل یک مدل برون سپاری پرداخت میشود. پس از ورود به پلتفرم، میتوان برای برنامهها و خدمات اضافی ثبت نام کرد. Microsoft Azure به مشتریان اجازه میدهد برخی از دادهها را در سایتهای خود نگه دارند. در همین حال، ابر علی بابا یکی از شرکت های تابعه گروه علی بابا است.